İLKOKUL TÜRKÇE KİTAPLARINDAKİ METİNLERİN
OKUNMASI VE İNCELENMESİ (*)
Recep Nas
Okuma aracı bakımından üç çeşit okuma vardır:
1.
Türkçe
(okuma) kitaplarından okuma
2.
Çocuk
edebiyatı ürünlerinden okuma
3.
Bilgi
kaynaklarından okuma (Göğüş, 1982: 10) Bu yazıda ‘Türkçe kitaplarından
okuma’ üzerinde durulacaktır.
İlkokul Türkçe kitaplarındaki metinler şu özellikleri taşımalıdır:
*Çocuğun ilgisine, beğenisine ve okuma eğilimlerine uygun,
*eksen (mihver) derslerin üniteleriyle ilgili,
*Türk edebiyatının çocuk düzeyine uygun örneklerini tanıtma amacına
yönelik olmalıdır (Türkçe Programı, 1982: 56-63)
Bir Metni İnceleme Aşamaları
1.Hazırlık
1. 1.Öğretmenin
hazırlığı
1.1.1.Hedeflerin ve bu hedefleri
gerçekleştirmek üzere incelenecek metnin (okuma parçasının) belirlenmesi
Öğretmenin öncelikle hedefleri, bu hedeflere dayalı olarak da konuları
belirler. Türkçe kitaplarındaki metinler ise birer araçtır. Belirlenen
hedefleri gerçekleştirmek, konuları işlemek için uygun metinler seçilir.
Metnin, eksen dersin işlenen ünitesiyle ilgili olmasına da önem verilmelidir.
Çünkü Türkçe dersi beceri dersi olmasının yanı sıra anlatım (ifade) dersidir
de. Metinlerin kitaptaki sırasına uyulması gerekmez.
Bir metin, aşağıda belirtilen hedeflerin sınıf düzeyine uygun
davranışlarını gerçekleştirmek için seçilip bir hafta süreye kadar araç olarak
kullanılabilir.
*Bir metni doğru, anlamlı olarak sesli okuma becerisi
*Verimli sessiz okuma becerisi
*Okuduğunu tam ve doğru olarak anlayabilme
*Duygu, düşünce, tasarım ve izlenimlerini sözle/yazıyla açık ve
anlaşılır biçimde anlatabilme
*Konuşanı/okuyanı dikkatlice, doğru anlayacak biçimde dinleyebilme
*Kitap sevgisi
*Okuma alışkanlığı
*Basılı kaynaklardan etkilice yararlanabilme
*Sözcük bilgisi
*Yazılarında dilbilgisi/yazım kurallarını uygulayabilme
*Türkçeyi doğru, güzel, etkili kullanmaya karşı istekli oluş
1.1.2.Metnin öğretmence okunup gözden geçirilmesi
Öğretmen, öğrencilere anlamlı,
‘konuşur gibi’ okuma örneği vereceğine göre, metni önce kendisi sesli olarak
okur, prova yapar. Nerede, nasıl tonlama yapacağını belirler.
Metinde dizgi, baskı yanlışı varsa, bunları öğrencilere düzelttirmek
için not alır.
1.1.3.Metnin resmi üzerinde öğrencileri nasıl konuşturacağını, hangi
soruları soracağını, metni anlamaya hazırlayıcı olmak üzere resmin hangi
yönlerine ilgi çekeceğini belirler.
1.1.4.Öğretmen şu soruların yanıtlarını araştırır:
*İşlenecek metinde öğrencilerin anlamlarını bilmedikleri sözcükler var
mı, varsa hangileri?
*Sözlükte, sözcüklerin anlamları nasıl açıklanmış, bu açıklamalarda
tamamlanması gereken noktalar var mı? Sözlükte, bir sözcüğün birkaç anlamı
verilmişse, bunlardan metindeki anlamı hangisidir?
1.1.5.Metnin ana düşüncesi ve yardımcı düşünceleri, kişilerin
özellikleri belirlenir.
1.1.6 Sesli ve sessiz okuma için ne kadar süre ayrılacağı belirlenir.
.
Sessiz okuma tekniğinin kazandırılmasına daha 1. sınıfta başlanır. Ne
var ki, I. devrede sessiz okumanın payı azdır, ağırlık sesli okumadadır. 4. sınıfta
sesli ve sessiz okumaya eşit süre tanınır. 5. sınıfta ise okumaların üçte ikisi
(2/3) sessiz olur.
1.1.7.Öğrencilerin metni anlayıp anlayamadıklarını denetlemek için
sorular hazırlanır.
Anlama, okumanın en önemli öğesidir. Öğrenciler okuduklarını tam ve
doğru olarak anlayabilmelidirler. Okumanın amacı, ‘anlamı doğru, tam ve çabuk
kavrayabilme’dir.
Sorular metinle ilgili, düşündürücü olmalıdır. Olayla, kişilerin
özellikleri ve düşünceleriyle ilgili sorular sorulmalıdır. “Aslan tilkiye neden
kızdı?”, “Annesi, Ali’nin davranışını neden beğenmedi?”, “Sen olsan nasıl
davranırdın?” gibi sorular olumlu örnekler olarak verilebilir.
“Bu yazıdan ne anladınız?” gibi belirsiz, “Aslan tilkiye kızdı mı?” gibi
kuru, yavan, tek sözcükle yanıtlanabilecek sorular sormaktan kaçınılmalıdır.
Öğretmen incelenecek metni bütün yönleriyle tanımalı, soracağı soruları
bu aşamada belirlemelidir.
Bir fikir vermek üzere sorular şöyle örneklendirilebilir (Özdemir, 1972:
130-140):
Düşüncelerle İlgili sorular
*Metnin anadüşüncesi nedir?
*Anadüşüncenin vurgulandığı paragraf ya da
cümle hangisidir?
*Anadüşünceyi
destekleyen yardımcı düşünceler nelerdir?
*Metne başka hangi başlıklar konulabilir?
Sözcüklerle İlgili Sorular
*(……..) sözcüğünün yerine, içinde bulunduğu cümlenin anlamını bozmayacak
biçimde eş anlamlısı – ya da yakın anlamlısı – hangi sözcük konabilir?
*(……...) sözcüğünün karşıt( zıt) anlamlısını söyleyiniz.
Eleştirmeyle, Değerlendirmeyle İlgili Sorular
*Metinde anlatılanlar günlük yaşama uygun
mu?
*Metindeki kişiler, çevrenizdeki kişilere
benziyorlar mı?
*(……….)’ın yerinde siz olsaydınız ne
yapardınız?
*(……….) ile arkadaş olmak ister miydiniz?
Neden?
*Olay hangi mevsimde olmuştur?
*Olayın geçtiği yer (mekân) neresidir?
Öğrencilerin düzeylerine, incelenecek
metnin özelliğine göre benzeri sorular hazırlanmalıdır.
Şunu da belirtelim ki, metin incelemenin
ana hedefi “Okumayı etkili bir araç olarak kullanabilme, okunanı tam ve doğru
olarak anlayabilme”dir. Onun için metin incelenirken, öğrencilerinin
bilgilerinin artırılması gereğinden çok ön plana çıkarılmamalıdır.
Olanaklar elveriyorsa, bütün öğrencilerin
etkinliğe katılmalarını sağlamak için yazılı olarak yanıtlanmak üzere sorular
öğrencilere çoğaltılarak verilebilir. Yalnız, düzeyleri dikkate alınmalıdır.
1.1.8.Uygunsa, metnin nasıl dramatize
edilebileceği, hangi dramatizasyon çeşitlerinin uygulanabileceği tasarlanır.
‘Oyun içinde eğitim’ günümüzde çok önem
kazanmıştır. Dramatizasyon, eğlendirerek öğretmenin aracıdır. Onun için
dramatizasyon etkinliklerine Türkçe dersinde de yer verilmelidir.
1.1.9.Metin, ‘toplu okuma’ (söz korosu) tekniğiyle okumaya uygunsa,
vurgu ve tonlama yönünden nelere dikkat edilmesi gerektiği belirlenir.
Toplu okuma, çocuklara, sözcükleri doğru
söylemek, gerekli vurgulamaları yapmak, duraklara dikkat etmek, arkadaşlarıyla
aynı hızda okumak gibi beceri ve alışkanlıklar kazandırır. Çocuklar yanı
duyguyu, heyecanı birlikte yaşarlar.
Söz korosu şiir, söylev (hitabe), ant vb.
okunurken oluşturulur. Parça kümece ya da sınıfça okunur.
Bu okuma tekniği I. devrede, bir sözcük
öbeğini önce öğretmenin, sonra öğrencilerin birlikte söylemesiyle, II. Devrede
öğretmen ve öğrencilerin birlikte okumasıyla uygulanır (Göğüş, 1982: 18)
1.1.10.Metin üzerinde hangi dilbilgisi,
yazım ve sözcük çalışmalarının yapılabileceği belirlenir.
1.1.11.Metnin yaratabileceği ilgiden
yararlanılarak okunabilecek başka metin ya da kitaplar belirlenir.
1.2.Öğrencinin
Hazırlığı
Özellikle 3. 4. ve 5. sınıflarda kimi
metinleri incelemeden önce, anlamaya hazırlayıcı olmak üzere öğrencilerin
gözlem, inceleme ve araştırma yapmaları; resim, belge gibi araçları
sağlamaları; yazılı kaynaklara, kaynak kişilere başvurmaları istenebilir.
1.3.Sınıfta
Okuma İçin Hazırlık
1.3.1.Çocukları
metni incelemeye yönelik olarak güdülemek, bilgilendirmek
Bu aşamada sorulacak sorular ilgi
uyandırmaya yönelik olmalıdır (Özdemir, 1972: 136).
Öğretmen, metinle ilgili öğrencileri
güdüleyici çok kısa bir konuşma yapar. Örnek: “Bu yazıda iki keçiden söz
ediliyor. Bu keçiler anlaşamıyorlar. Bakalım neden?”
Güncel olaylarla metin arasında bağ
kurulur: sel, deprem, yangın vb.
Gerekirse metinle ilgili önbilgi verilir:
gemi, uçak, uzay vb. Metnin içeriğiyle ilgili bilgiler tazelenir. Ama bu metnin
özünden uzaklaştıracak boyutlara vardırılmamalıdır. Ayrıca, çocukların
yaşantılarından hareket edilir: “Yangın gördünüz mü? “Uçak gören, uçağa binen
var mı? vb.
Dahası, metin, uzun bir yapıttan
alınmışsa, bununla ilgili kısa bir ön açıklama yapılır.
Çocuklar incelenecek metne ilgi ve bilgi
yönünden hazır olmadan okumaya başlanmamalıdır.
1.3.2.Metinle
İlgili Resmin İncelenmesi
Türkçe kitaplarındaki resimler süs öğesi
değil, anlama ve anlatma etkinliklerinin aracıdır.
Bu resimlerin iki işlevi vardır:
*Okuma etkinliği öncesinde, metni anlamaya hazırlayıcı ve yardımcı,
*Okuma etkinliği sonunda da anlamayı denetleme aracı olur.
Her iki çalışmada da resimler üzerinde,
*gözlem yaptırılır,
*kişiler, varlıklar arasındaki ilişkiler buldurulur,
*canlandırılan sahne kavratılır.
*varlıkların durumlarının yanı sıra biçimleri, renkleri belirtilir.
Resim üzerindeki bu çalışmalar incelemeye,
gözlemlemeye, olaylar ve varlıklar arasında ilişki kurmaya, anlama ve anlatmaya
olanak sağlar ( Göğüş, 1982: 17 – Türkçe Programı 1982: 57-63).
2.Metnin Okunması
2.1 Öğretmenin
Okuması
Metni ilkin öğretmen, doğru
anlamlandıracak biçimde sesli olarak okumalıdır. Bu, örnek okumadır. Güzel,
anlamlı, konuşur gibi okuma, metnin anlaşılmasına çok yardımcı olur. Onun için
öğretmen başarılı bir okumanın örneğini vermelidir. Öğrencilerin, öğretmenin
sesli okumasıyla metinden tat almaları sağlanmalı, metne olan ilgileri daha da
artırılmalıdır.
I. Devrede:
Öğretmen metni okurken, Öğrenciler- çok kez- öğretmenin okuyuşunu
kitaptan izlemelidirler. Böylece sözcüklerin doğru söylenişini ve virgül, nokta
gibi duraklara dikkat etmeyi öğrenirler. Kimi zaman da (3. Sınıfta) öğrenciler
kitapları kapatarak öğretmenin okumasını dinleyebilirler. Şu da yapılabilir: Öğretmen örnek olarak iki
kez okur. Öğrenciler birinde okunanı kitaptan izlerler, birinde ise kitabı
kapatıp dinlerler.
II. Devrede
Öğretmen okurken öğrenciler kitabı kapatıp dinlerler. Böylece dikkatli
ve okunanı doğru, tam anlayacak biçimde dinlemeyi; sözcüklerin doğru
söylenişlerini ve tonlamayı, vurgulamayı öğrenirler.
2.2.Öğrencilerin okuması
Öğretmenin örnek okumasından sonra öğrenciler metni sessiz ve sesli
olarak okurlar.
I. Devrede
Öğrenciler metni ilkin bir ya da iki kez sessiz olarak okurlar. Böylece
metni anlamalarına olanak tanınmış olur. Anlaşılan, kavranan metin sesli olarak
daha iyi okunur (Göğüş, 1982: 10 – Türkçe Programı, 1982: 57).
Sessiz okumadan sonra sesli okumaya geçilir. Birkaç öğrenci metnin
bütününü sesli olarak okur. Başka bir deyişle, sesli okuyan her öğrenci metni
baştan sona okur. I. devrede metinler kısadır. Müfettişken çok gözlemledim, daha
çok öğrencinin okumasını sağlamak amacıyla olacak, öğrencilere sırayla birkaç
cümle ya da bir paragraf okutuluyor. Dur, sen oku, deniyor. Yanlış bu, çocuğun
isteği kırılıyor, metnin içeriğine, havasına giremiyor, dinleyen öğrencilerin
de ilgisi dağılıyor (Göğüş, 1982: 10).
Çocuk yanlış okuduysa, okuması kesilmemeli, düzeltme, okuma bitince
yapılmalıdır. Bu ilk okumadan sonra, işleniş sırasında, gerektikçe metin gene
sessiz ve sesli olarak okunabilir.
II. Devrede
Metni ilkin birkaç öğrenci sesli okur. Bu devrede de bir öğrencinin
metnin tümünü okuması asıldır. Şu var ki, gerek duyulduğunda, arada bir
paragraf paragraf da okutulabilir. Metinden öncelikle anlama etkinliği için
yararlanılır, doğru ve tam anlama için başarılı bir okuma gereklidir (Türkçe
Programı, 1982: 33). Sesli okuma doğal ve konuşur gibi olmalıdır. Okurken
sözcükler doğru ve kusursuz söylenmelidir.
Bu devrede sesli okumadan sonra sessiz okumaya geçilir (Türkçe Programı,
1982: 64-65). Metin içindeki açıklanması gereken sözcükler bu sessiz okuma
sırasında belirlenir.
Metin üzerinde anlama, anlatma, dilbilgisi, yazım gibi etkinlikler bir
hafta ya da daha uzun süre yürütülebilir (Türkçe Programı, 1982: 64). Bu
etkinliklere başlarken metnin bütününün okunması gerekmez. Metnin belirli
bölümleri okunup üzerinde çalışılır.
3.Anlama Etkinliği
3.1.Sözcük Açıklaması
Bu basamakta, çocukların anlamlarını bilmedikleri sözcükler metin
içindeki anlamlarıyla açıklanır. Böylece metni anlama güçlükleri giderilir,
metnin tam ve doğru olarak anlaşılmasına çalışılır.
Açıklaması yapılacak sözcükler I. Devrede 2-3, II. Devrede 7-8 tane
olmalıdır. Metnin anlamı öğrencilerce kavrandığında, metindeki birçok sözcüğü
açıklamak gerekmez. Anlama etkinliği, sözcük ve deyimlerin öğretilmesi
etkinliğine dönüştürülmemelidir (Türkçe Programı, 1982: 64).
Bir daha vurgulayalım: Sözcük
açıklamasında, okunan metni anlamayı kolaylaştırmak için sözcüklerin yalnızca
metin içindeki anlamları açıklanır. Sözcükler cümle içinde kullandırılmaz.
Anlama basamağında sözcüklerle cümle kurdurulması, çocuğun dikkatini metnin
anlamından uzaklaştırabilir. Bir metinde eşanlamlısı küf olan pas sözcüğü
geçmekteydi. Sözcük açıklamasında, çocuklardan bu sözcüğü cümle içinde
kullanmaları istendi. Bir çocuk, “Top oynarken arkadaşıma pas verdim” diyerek
pas sözcüğünün metindeki anlamından uzaklaşmış oldu.
Sözcüklerin başka anlamları üzerinde
‘sözcük çalışması’ yapılırken durulur. ‘Sözcük
açıklaması’yla ‘sözcük çalışması’ birbirine karıştırılmamalıdır. Daha iyi
anlaşılması için sözcük açıklamasıyla sözcük çalışmasını karşılaştıralım:
Sözcük Açıklaması
Sözcük Çalışması
1.
Metni
anlama evresinde 1. Metin
anlaşıldıktan sonra yapılır.
yapılır.
Aslında yazım çalışmalarının bir
devamıdır.
2.
Metni
anlamaya yardımcı
2. Sözcükler ayrıca ele alınıp
yapı
olması için yapılır.
ve yazım yönlerinden incelenir. Bu
açıdan okuma ve dilbilgisi çalışmalarına
dayandırılır.
3.
Sözcüğün
yalnızca metnin
3. Varsa, sözcüğün başka
anlamları
içindeki anlamı açıklanır.
açıklanabilir.
4.
Sözcük cümle
içinde 4. Üzerinde
çalışılan sözcüklerle
kullandırılmaz. cümle
kurdurulur.
5.
Sözlü
olarak yapılır. 5. Sözlü olmasının yanı sıra defter
üzerinde yapılır.
Sözcüklerin anlamları şu yollarla
kavratılır:
·
Varlığın
kendisi, bu olanaksızsa modeli, bu da bulunmazsa resmi gösterilir.
·
Dramatize
edilir.
·
Anlamı,
çocukların anlayacağı sözcüklerle yalın bir biçimde tanımlanabilir.
·
Eşanlamlı
bir başka sözcük söylenir.
·
Karşıt
anlamlı sözcük söylenir. Yalnız, karşıt anlamı, olumsuzu demek değildir.
Şunu da belirtelim: Metindeki bir sözcüğün ya da sözcük öbeğinin eş ya
da karşıt anlamlısı olarak belirtilen yeni sözcüğün anlamının çocuklarca
bilinmesi gerekir. Sözgelimi ‘aşık’ı cuk oturmak’ deyimini açıklamak için eş
anlamlısı olan ‘talihi yaver gitmek’ deyiminin belirtilmesiyle yetinilmesi doğru
olmaz. Bunda da çocukların anlayamayacağı iki sözcük var çünkü.
Cümle, anlatım birimidir. Çocuklar, sözcüklerin anlamlarını sözün
gelişinden kavramaya alıştırılmalıdırlar. Başka bir deyişle, cümlelerin
anlamlarına göre sözcüklerin anlamları sezdirilmelidir (Göğüş, 1982: 10).
Çocuklar sözcüklerin metin içindeki anlamlarını öğrenmek için sözlükten
de yararlanırlar, böylece sözlük kullanma beceri ve alışkanlığı da kazanırlar.
Metnin iyice anlaşılmasını sağlamak için öğrencilerin bilmedikleri özel
adlar ve tarihsel olaylar da açıklanmalıdır.
3.2. Metnin
Anlaşılıp anlaşılmadığının Denetlenmesi (Özdemir, 1972: 130-154 – Türkçe
Programı, 1982: 58, 59, 65, 66)
Yukarıda da belirtildiği gibi okumanın asıl amacı ‘anlamı doğru, tam ve
çabuk kavrayabilme’dir. Öğrencilerin okuduklarını doğru ve çabuk anlama
yeteneklerinin geliştirilmesi; başka bir deyişle, anlayarak okumayı
öğrenmelerinin sağlanması gerekmektedir. Bu, ‘sorulara bağlayarak okuma tekniği’nin uygulanmasıyla sağlanabilir.
Anlama, belirli sorulara yanıt vermekle kolaylaşır. Öğrencilerin okuduklarını
anlama, yorumlama ve eleştirmelerini sağlamak için sorular etkili birer
araçtır. Bu anlamdaki soruların düşündürücü, dikkati metin üzerinde toplayıcı,
çocukların yaratma ve eleştirme güçlerini harekete geçirici nitelikte olması
gerekir.
Okuma zihinsel bir etkinliktir. Okurken sözcükler tanınıp
anlamlandırılmalı; okunan eleştirilip değerlendirilmeli; metinde anlatılanlar
okuyanın yaşantılarına, gözlemlerine görüşlerine göre yorumlanmalıdır. Bu,
yaratıcı ve eleştirel okumadır.
Yaratıcı ve eleştirel okumaya ilk sınıftan başlanarak yer verilmelidir.
Yaşantılarından yola çıkarak uygun sorularla çocukların yanlışla doğruyu,
ilgisizle ilgili olanı ayırmaları, sonuçları değerlendirmeleri sağlanmalıdır.
Kısacası, bu basamakta uygun sorularla çocuklara eleştirel okuma gücü
kazandırılmalıdır.
Bu basamakta sorulacak sorular,
*anadüşünceyi ve bu anadüşünceyi destekleyen yardımcı düşünceleri bulmaya,
*metindeki kişilerin fiziksel ve kişilik özelliklerini tanımaya,
*yorum yapmaya,
*sonuç çıkarmaya hizmet etmelidir.
Öğrenciler soruları, özellikle ileriki sınıflarda, kendi sözcükleriyle
ve anlatım biçimleriyle yanıtlamalıdırlar. Yanıtların düzgün cümlelerle
olmasına, eksik öğeli ya da tek sözcüklü olmamasına özen gösterilmelidir.
Resim üzerinde, bu kez, anlamayı denetleyici, ayrıntıları tamamlayıcı
bir çalışma yapılır. Resmin, olayın hangi bölümünü canlandırdığı, hangi
ayrıntıları belirlediği bulunur. Ayrıca, olayın geçtiği yere ve zamana ilişkin
sorular sorulur.
Bu arada, gerekirse, metnin tümü ya da ilgili bölümleri yeniden
okunabilir.
Daha ilk sınıftan başlanarak olayların, düşüncelerin nasıl bir sıra
izlenerek anlatıldığına ilgi çekilmeli; II. Devrede plan ve paragraf kavramı
verilmelidir. Bunun içinse, sorulacak sorular metin planına göre
sıralanmalıdır. Ayrıca, bir paragraf atlanarak ya da paragrafların yerleri
değiştirilerek okutulabilir. Böyle okununca metnin anlatım gücünü nasıl
yitirdiği gösterilerek bir yazıda planın ve paragrafların önemi kavratılır.
Yöneltilen sorunun, metnin hangi bölümü, paragrafı ya da cümlesiyle ilgi
olduğu öğrencilerce araştırılmalıdır. Bununla birlikte, öğrenciler soruların
yanıtlarını metnin bütününün anlamı içinde düşünmelidirler.
4. Dilbilgisi, Yazım ve Sözcük Çalışması
Ünite ve günlük planın gereğine ve üzerinde inceleme yapılan metnin
özelliğine göre dilbilgisi, yazım ve sözcük çalışmaları yapılır.
5. Anlatım
Anlama (okuma - dinleme), anlatma (yazma – konuşma) gibi etkinliklere
dayanmayan okumanın pek değeri yoktur. Onun için incelenen metinden
yararlanılarak sözlü ve yazılı anlatım çalışmaları yapılmalıdır.
Öğrenciler, metni, olaylar dizisini bozmadan, kendi sözcükleriyle kısaca,
ana çizgileriyle sözlü ya da yazılı
olarak anlatmalıdırlar.
Ayrıca, metnin öğrencilerde uyandırdığı, çağrıştırdığı anı, gözlem,
düşünce ve deneyimler dile getirilir. Böylece anlama etkinlikleri, anlatma
etkinlikleriyle birleştirilmiş olur.
6. Dramatizasyon Etkinlikleri
Etkinlik, öğrenmenin önkoşullarından birisidir. Dahası, çocuk hareket
varlığıdır. Dramatizasyon, çocuğun bu hareket gereksinmesini karşılamasının
yanı sıra öğretici ve eğlendirici bir etkinliktir. Çocuğun bedensel, ruhsal
gelişimine katkıda bulunur. Anlamaya ve anlatmaya yeni boyutlar kazandırır. Bu
nedenle öğretmenin hazırlık aşamasında çocukların düzeylerine ve metnin
özelliğine göre belirlediği çeşitli dramatizasyon etkinliklerine yer verilmelidir.
7. Söz Korosu (Toplu Okuma)
Metin uygunsa, toplu okuma etkinliğine yer
verilir. Söz korosu, çocukların konuşma güçlerini artırmaya, seslerini
eğitmeye, sözcükleri söyleyişlerini düzeltmeye katkıda bulunur. Dahası, bu
okuma tekniğiyle, çocuklar, ses aygıtını (konuşma organları), ses yolunu
denetleme, duraklara dikkat etme davranışlarını kazanırlar.
Söz korosunda sözcük öbekleri, bir cümle ya da bir dize çocuklarca aynı
ton ve duygu içinde birlikte söylenir.
Toplu
okumanın nitelikli ve başarılı olması için, çocukların metnin içeriğini,
havasını kavramaları gerekir.
KAYNAKÇA
Demiray,
Kemal – Öz, M. Feyzi (1974) 1968 İlkokul
Türkçe Programı Kılavuzu
İstanbul: Milli Eğitim Basımevi
Göğüş, Beşir (1982) Türkçe Öğretmen Kılavuzu İstanbul: Milli Eğitim Basımevi
__________
(1968) İlkokullarda Türkçe
Öğretim Kılavuzu İstanbul: Milli Eğitim
Basımevi
MEB (1982)Temeleğitim Programı (Türkçe Eğitimi – Din Kültürü ve Ahlak
Bilgisi)
İstanbul: Milli Eğitim Basımevi
Özdemir, Emin (1972) İlkokul Öğretmenleri İçin Türkçe Öğretim Kılavuzu İstanbul:
İnkılâp ve Aka Kitabevleri
Tekin, Halil (1980) Okuduğunu Anlama Gücü ile Yazılı Anlatım Becerisini Geliştirme
Yönünden Okullarımızdaki Türkçe Öğretimi Ankara: Kendi
Yayını
_________________________________________________________________
(*) Bu
yazı Öğretmen Dünyası dergisinde
(Temmuz 1991 Sayı: 139) yayımlanmıştır. (27-30)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder